Kolej Wąskotorowa

Od 1895 do 1991 r. w Sulmierzycach znajdowała się stacja końcowa kolejki wąskotorowej łączącej w najlepszym swoim okresie miasto Sulmierzyce z Wrocławiem.

Początki kolejki wąskotorowej na terenie ziemi milickiej sięgają grudnia 1894 r. Wtedy to Niemiecka Spółka Akcyjna Kolejki Żmigrodzko-Milickiej oddała do użytku piętnastokilometrową trasę łączącą Żmigród z Prusicami. Szerokość torów wynosiła 75 cm. W ten sposób zainaugurowano działalność Trzebnickiej Kolei Wąskotorowej.

W 1889 r. kolejka dojeżdżała już z Prusic do Wrocławia. Jej trasa przebiega przez malownicze tereny stawów milickich będące unikatowe na skalę Europy siedliskiem ptaków.

 Sulmierzyce-Wrocław

Z czasem przedłużono trasę wąskotorówki z Prusic do Milicza, a następnie do Sulmierzyc.

Końcowy przystanek w Sulmierzycach powstała w 1895 r. Wówczas powstał szachulcowy budynek stacji kolejowej.

Podróż z Sulmierzyc do Wrocławia trwała pięć godzin. Trasa liczyła 96 km długości i stanowiła jedyne bezpośrednie połączenie pomiędzy miastami. Kolej wąskotorowa spotkała się z dużym zainteresowaniem podróżnych. Przykładowo - w 1901 r. wąskotorówka przewiozła 115 tys ton towaru, z jej usług skorzystało 451 tys. pasażerów.

W 1908 r. zawiązał się komitet budowy kolei wąskotorowej mającej połączyć Krotoszyn, Sulmierzyce, Odolanów, Mikstat i Grabów. Nie udało się jednak doprowadzić do zrealizowania tego przedsięwzięcia.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ruch na odcinku Sulmierzyce-Milicz został zawieszony.

Regularne kursy wznowiono po zakończeniu II wojny światowej - w listopadzie 1945 r. Wielu sulmierzyczan korzystało z kolejki dojeżdżając do pracy we Wrocławiu. Często wyjeżdżali tam na cały tydzień. 

W 1946 r. planowano połączenie kończącej się w Sulmierzycach linii z istniejącą w Krotoszynie trasą wąskotorową prowadzącą do Pleszewa. Wykonano nawet prace pomiarowe wytyczające przebieg kolejowego szlaku. Do jego budowy jednak nie przystąpiono.   

Do połowy XX w. wagoniki jeżdżącej do Sulmierzyc ciągnięte były przez parowozy. W składzie znajdowało się najczęściej 4-5 wagonów towarowych oraz 3-4 osobowych. Z czasem pojawiły się wagony motorowe.

 Ku schyłkowi

W grudniu 1951 r. zlikwidowano końcową stację kolejki we Wrocławiu. Pociąg dojeżdżał jedynie do Karłowic. W 1967 r. zawieszono ruch ciuchci na odcinku Wrocław - Trzebnica. Na trasie tej zdemontowano tory kolejowe.

Na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku systematycznie zmniejszało się zainteresowanie kolejką, w transporcie towarowym rezygnowano z tego środka lokomocji. W 1982 r. kolejka przewiozła jeszcze tysiąc ton różnego rodzaju artykułów, rok później – ani jednej tony. Linia kolejowa stawała się deficytowa, wpływy z przejazdów osobowych były niewielkie. Po 1989 r. koszty utrzymania trasy wielokrotnie przewyższały wpływy. PKP zaproponowało gminom przez które przebiegała linia kolejowa przejęcie wąskotorówki. Żaden z samorządów nie wyraził na to zgody. Kolej między Sulmierzycami a Miliczem kursowała do września 1991 r.