Kurhany

W połowie drogi z Sulmierzyc do Krotoszyna, w starym lesie dębowym przy szosie łączącej te dwa miasta, znajduje się stanowisko kurhanów z II epoki brązu.

Kurhany to dawne miejsca pochówku w kształcie stożkowego kopca usypanego z ziemi. Cmentarzyska mogą mieć charakter szkieletowy lub całopalny. W pierwszym grzebano ciało zmarłych, w drugim – palono je a popiół umieszczano w specjalnych urnach zakopywanych w   kurhanach. Pierwsze wykopaliska archeologiczne dotyczące cmentarzyska w lesie pod Sulmierzycami  przeprowadzone zostały w 1861 r. Wtedy to znaleziono tam pierścień z epoki brązu oraz taśmy naramienników. Uznano jednak, że znaleziska te nie były bezpośrednio związane z pochówkiem, w kurhanach ukryte zostały poza rytuałem pogrzebowym.  W 1923 r. i 1924 r. na kurhanach prowadzone były kompleksowe wykopaliska w których uczestniczył Józef Kostrzewski (1885-1969), jeden z najbardziej znanych polskich archeologów, współzałożyciel Uniwersytetu Poznańskiego. Do literatury fachowej wykopaliska przeszły pod nazwą „kurhanów smoszewskich”.Odkryto wówczas 35 kurhanów. Większość z nich (33) znajduje się po zachodniej stronie drogi Krotoszyn-Sulmierzyce. W chwili badań archeologicznych miały one średnicę od 9 do 26 m., wysokość od 20 cm do 2,6 m. Wszystkie z kurhanów przeznaczane były do pochówków szkieletowych. Wewnątrz usypywano kamienne jądro w środku zagłębienia oraz kamienny krąg wokół wewnętrznej krawędzi. Zmarłego układano wewnątrz kurhanu, całość zasypywano ziemią. W niektórych kurhanach znaleziono gliniane naczynia. Odkopano także sztylet i szpilę z brązu.    Do dnia dzisiejszego przetrwało tylko część kurhanów. Znajdują się one na trasie pieszego, żółtego szlaku turystycznego, prowadzącego z Sulmierzyc do Krotoszyna.